بررسی و تحلیل آیین‌های باروری در شاهنامۀ فردوسی

نویسندگان

چکیده

آیین‌های باروری از اسطوره‌های بنیادین بشر است که بخش قابل‌توجهی از اساطیر جهان را در خود جای داده‌است. بن‌مایۀ این آیین‌ها مبتنی‌بر چرخۀ سالانۀ طبیعت میان خشکی و سرسبزی است. این مراسم تجسّمی آیینی از مرگ و سپس باروری طبیعت بود که آن را در مرگ یا غایب‌ شدن یک ایزد و بازگشت مجدد او تصور می‌کردند. در ژرف‌ساخت داستان‌های شاهنامۀ فردوسی می‌توان بازمانده‌ها و یا تأثیراتی از آیین‌های باروری را دید. بررسی ساختار داستان‌های شاهنامه نشان می‌دهد که علاوه بر نمونۀ شناخته‌شدۀ «سیاوش»، داستان‌های نوذر و کیقباد، رفتن کیخسرو و فرنگیس به سیاوش‌گرد و داستان بیژن و منیژه مبتنی‌بر طرح آیین‌های باروری‌اند. همچنین، وجود عناصر معناداری در ساختار داستان سیامک و هوشنگ، ارتباط ساختار این داستان را با آیین‌های باروری نشان می‌دهد. تأمل در ساختار اسطوره‌ای متن شاهنامه نشان می‌دهد که توجه به ژرف‌ساخت اسطوره‌ای داستان‌ها از روش‌های مناسب در نقد اصالت متن است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Fertility Rituals in Ferdowsi’s Shāhnāme

نویسندگان [English]

  • Teymoor Malmir
  • Fardin Hossein Panahi
چکیده [English]

Fertility rituals as primary mythical functions have their source in annual cycle of birth and death of Nature in which the god of fertility cyclically appears and disappears. The philosophy of this myth can be traced in the deep structure of many stories in Shāhnāme among which the narratives of Siāvash, Nowzar and Key Ghobād, the journey of Key Khosrow and Farangis to Siāvashgard, and the story of Bijhan and Manijhe can be named. In essence mythological deep structures of stories in Shāhnāme provide the reader with an effective material for critical reading.

کلیدواژه‌ها [English]

  • fertility rituals
  • Shahname
  • Hooshang
  • Key Ghobad
  • Siavash
  • Key Khosrow
  • Bijhan