بررسی عوامل مؤثر بر شتاب روایت در رمان شازده‌احتجاب

نویسندگان

چکیده

ژرار ژنت را می‌توان بزرگ‌ترین نظریه‌پرداز در زمینة بررسی «زمان در روایت» دانست. ژنت برای سنجش شتاب روایت، شمار صفحات رمان را بر زمان تقویمی بازنمایی‌شده در متن تقسیم می‌کند و نتیجه را معیار بررسی قرار می‌دهد. زمان در شازده‌احتجاب گلشیری پیشروی بسیار کندی دارد، اما در ذهن شازده‌ و دیگر شخصیت‌های آن، با شتابی وصف‌ناپذیر در حال پیشروی و پسروی است. در لایة بیرونی رمان که زمان تقویمی بازتاب بیشتری دارد، می‌توان پیشروی کندی در زمان داستان احساس کرد که با الگوی ژنت همخوانی دارد. در بررسی شتاب روایت در این رمان، چه همة زندگی شازده‌ را خط اصلی روایت بدانیم و چه شب پایانی زندگی او را خط اصلی و دیگر بخش‌های رمان را گذشته‌نگری بشماریم، عوامل کاهنده و افزایندة شتاب روایت یکسان است؛ اما با هریک از این دو رویکرد، اندازۀ تأثیرگذاری این عوامل دگرگون می‌شود. شتاب روایت در رویکرد نخست، بسیار تند و در دوم، بسیار کند است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of the Factors Affecting on Narrative Tempo in Shāzde Ehtejāb

نویسندگان [English]

  • Saeed Hesampoor
  • Nahid Dehghani
چکیده [English]

To measure the narrative tempo, Gerard Genette, the outstanding theoretician who focused on the role of Time in narratives, divided the number of the pages in a novel by the chronological time represented in the text. In Shāzde Ehtejāb of Hooshang Golshiri, movement of time is very slow chronologically but so fast in the minds of the characters. In the outer levels, where the chronological time is more at work, the movement slows down which is in accord with Genette’s suggested patterns. Whether we take the whole life, or just the last night of prince’s living as the narrative focal point, there will be no change in the existence of the factors that accelerate or decelerate time, but the narrative tempo will change, and in fact it will increase in the former and decrease in the latter.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Gerard Genette
  • narrative tempo
  • Narrative speed
  • Hooshang Golshiri
  • Shāzde Ehtejāb