بررسی اصطلاحات بینامتنی در زبان فارسی و عربی با تکیه‌بر نظریة ژرار ژنت

نویسندگان

چکیده

در حوزة زبان‌شناسی و نظریه‌های ادبی، زبان فارسی و عربی معاصر سخت متأثر از ترجمه است. با مقایسة کتاب‌ها و مقالات فارسی و عربی در حوزة نقد ادبی در‌می‌یابیم که مترجمان عرب‌زبان به‌رغم ترجمه‌های متعدد برای هر اصطلاح، عملکرد مقبول‌تری دارند. شاید از دلایل این موفقیت قابلیّت اشتقاقی زبان عربی باشد. اصطلاح «intertextuality» در زبان عربی به «التّناصّ»، «تداخل‌النّصوص»، «التفاعل‌النّصی» و معادل‌های دیگری ترجمه شده‌ و به‌ترتیب، به معنای «دادوستد متون»، «تداخل متون» و«تعامل متون» است، اما این اصطلاح در زبان فارسی به «بینامتیت» ترجمه شده که دربردارندة مفاهیم موجود در این نظریه نیست. در این مقاله با مقایسة معادل‌های فارسی و عربیِ اصطلاحات مربوط به نظریۀ «بینامتنی»، وجوه موفقیت یا ناکامی مترجمان فارسی و عربی را نقد و بررسی می‌کنیم.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of Intertextual Terms in Persian and Arabic Based on Genette’s Theory of Intertextuality

نویسندگان [English]

  • Ebrahim Anari
  • Sakine Ranjbaran
چکیده [English]

Persian and Arabic, in the area of Linguistics and literary criticism, are strongly influenced by the translated works. A comparative study of the Persian and Arabic books and articles on literary criticism makes clear that the Arab translators, in spite of coining different equivalents for one term, have been more successful. Being an inflectional language, can be a reason of this success for Arabic. As an example, the term “intertextuality”, has three equivalents in Arabic that respectively mean ”negotiating of texts”, “permeation of texts”, and “interrelation of texts”, while in Persian, the accepted equivalent “beynâmatniat” does not include all the semantic features of this term. This article, through contrasting the Persian and Arabic equivalents of “intertextuality theory”, decides how far each of the two languages has been successful.

کلیدواژه‌ها [English]

  • equivalents
  • Intertextuality terms
  • Genette’s theory
  • Persian equivalents
  • Arabic equivalents