مفهوم «فراست» در گفتمانِ عرفی و عرفانی

نویسندگان

چکیده

«فراست» از مفاهیمی است که به دلیل تعلق به ساحت‌ها، طبقات، گفتمان‌ها و ایدئولوژی‌های مختلف، به‌طور همزمان در شبکه‌های مختلف مفهومی قرار می‌گیرند. با تأمل در حوزه‌های کاربرد و نظام اصطلاح‌شناسی آن می‌توان دست‌کم به دو گفتمان متفاوت، یعنی گفتمان عرفی- تجربی و گفتمان عرفانی رسید.
در این مقاله پس از ذکر معنای قاموسیِ فِراست، حوزة معناییِ هریک از این دو گفتمان را با همبسته‌های مفهومی آنها بازمی‌نماییم. ابتدا به بررسی آثار این دو حوزه می‌پردازیم. سپس به‌طور خاص از آراءِ مولوی در مثنوی براساس «حدیثِ فِراست» استفاده می‌کنیم. این حدیث در معرفت‌شناسیِ عرفانی/ مثنوی از احادیثِ کلیدی است، و سرشتِ «تابشی- انعکاسیِ» فِراست، بصیرت و معرفتِ مبتنی‌بر تجربه‌هایِ وجودی- شهودی عرفا و ارتباط آنها با موضوعاتی چون «پیش‌آگاهی»، «غیب‌بینی» و «اندیشه‌خوانی» را تبیین می‌کند. همان‌طورکه بر جداسازی این گفتمان از آن دیگری اصرار می‌ورزد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Rereading the concept of “Physiognomy” in Secular and Mythical Discourses

نویسندگان [English]

  • َAlireza Nikouei
  • Ekhtiār Bakhshi
چکیده [English]

“Physiognomy”, due to its concern with various categories, domains, ideologies and discourses, enters into different conceptual networks. Considering its correlated terms and functions, one comes to two distinctive areas, namely secular-experimental discourse, and mystical discourse.
This article, after describing the lexical meaning of “Physiognomy”, explains the sphere of the two mentioned discourses and their conceptual correlates. In fact, it firstly discusses the works in these areas, and secondly studies Mowlavi’s ideas following “Physiognomy Traddition”. This is a key exemplum in understanding the mysticism of Mathnavi which determines the “radiative-reflective” nature of Physiognomy, the insight of mystics originating from their existential-intuitive experience, and its relation to “Prescience”, “Divination” and “Thought reading (Telepathy)”, while distinguishing the mystical discourse from the secular discourse.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mowlavi
  • Physiognomy
  • Knowledge
  • discursive shift
  • terminology