گونه‌شناسی بومی‌سرودهای ایران

نویسندگان

چکیده

بومی‌سرود به اشعاری گفته می‌شودکه شاعران محلّی با استفاده از فرهنگ، وازگان و درون‌مایه‌هایبومی منطقۀ خود آن را می‌سرایند. این ترانه‌ها در ادبیات شفاهی اهمیّت ویژه‌ای دارند؛ زیرا ما را با مفاهیم و اندیشه‌های متعالی آنان آشنا می سازند.
بومی‌سرودها در حوزۀجغرافیای فرهنگی ایران بزرگ تنوع و گوناگونی فراوانی دارند. امیری، تبری، طالبا، نجما، کتولی، حقانی، سوت‌خوانی ، شرفشاهی، چهاردانه، کیلالی و لاکو؛واسونک، شربه، شروه، حاجیانی، فایزخوانی، شنبه‌ای، کله‌فریاد، دوبیتی، چهاربیتی، سرحدی، سرصوت، فریاد، نوا، فراقی، عاشقانه، شعردلبر، شعرجاهلی، حقیقی، سه‌خشتی، گورانی، بیت، نوول، فهلویات، هوره، حیران، لاوک و چهار لنگی، بایاتی، عاشیقی، آغی، باغلاما، قوشما، لایلالار، جیغالی، سالاما، الف‌لام، قایتارما، دیل ودؤئمز، لیکو، شیر، زهیرک، کردی و سیتک، تنها بخشی از بومی‌سرودها هستند که ضروری است تا پیش از نابودی ‌آنها شناخته و گونه‌شناسی شوند.
در این مقاله پس از تبیین، پیشینه و تعریف بومی‌سرود، تاریخچه، ارزش‌ها و ویژگی‌های آن ارائه می‌شود، سپس بومی‌سرود‌های برجستۀمناطق مختلف ایران از نظر حوزۀ جغرافیایی، وجه تسمیه، قالب، زیبایی‌شناسی، محتوا و درون‌مایه بررسی و طبقه‌بندی می‌شوند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Typology of Iranian Aboriginal Songs

نویسندگان [English]

  • Hassan Zolfaghāri
  • Leilā Ahmadi
چکیده [English]

Aboriginal songs that take advantage of local culture, language and themes, are of great importance in oral literature because they familiarize the readers with the elevated concepts and ideas of a specific region.
In the vast cultural area of Iran, the aboriginal songs benefit from a great variety and multiplicity: Amiri, Tāheri, Tālema, Najmā, Catooli, Haqāni, Soot khāni, Sharafshāhi, Chehārdāneh, Keylāee and Lāko, Sharbeh, Sharveh, Hājiāni, Fayezkhāni, Shanbehee, Dobeyti, Chehārbeyti, Sarhaddi, Sarsowt, Faryād, Navā, Farāghi, Asheqāneh,… are just a part of these songs which must be collected, identified and categorized before being metamorphosed into the vrersions of a dominant culture.
This article firstly, through studying the historical backgrounds of the aboriginal songs, defines their characteristics, and secondly investigates and clarifies the songs of various parts of Iran considering their geographical districts, appellation, form, esthetic aspects, subject and theme.

کلیدواژه‌ها [English]

  • oral literature
  • aboriginal songs
  • interior monologue
  • folklore
  • theme