بوردیو و جامعه‌شناسی ادبیات

نویسندگان

چکیده

جامعه‌شناسی ادبیّات، جوان‌ترین شاخه از شاخه‌های جامعه‌شناسی عمومی است و در سطح جهانی، تلاشهای گسترده‌ای دربارة جامعه‌شناسی ادبیّات و شاخه‌های گوناگون آن، از قبیل جامعه شناسی ادبی، جامعه شناسی ذوق ادبی، جامعه شناسی رُمان، جامعه شناسی آفرینش ادبی، جامعه شناسی کتاب و جامعه شناسی خواندن صورت گرفته‌است؛ با وجود این، سطح کنونی پیشرفت جامعه شناسی ادبیات در ایران، مانند بسیاری از دیگر رشته ها، و شاید بیش از سایر آنها، از سطح موجود جهانی پایین‌تر است.
پی‌یر بوردیو (1930 ـ 2002)، یکی از جامعه شناسان و منتقدین برجسته معاصر فرانسوی در زمینة جامعه شناسی ادبیّات است که دیدگاههای او در کشور ما، در مقایسه با سایر جامعه‌شناسان ادبیات، مانند لوکاچ ، گلدمان ، آدورنو ، گرامشی ، باختین و… کمتر مورد توجّه قرار گرفته‌است. در مجموع، بوردیو معتقد است که ذائقه‌های ادبی و هنری افراد متأثّر از زمینه‌های مختلفی است که افراد در آن به‌سر می‌برند؛ این زمینه‌ها شامل نظامهای خانوادگی، آموزشی، نهادهای ادبی و هنری و منشأ طبقاتی آنهاست. هدف ما در این مقاله آشنایی مقدماتی با چشم‌اندازهای نظری دیدگاه پی‌یر‌ بوردیو در مورد جامعه‌شناسی ادبیات است. برای تحقق این هدف ابتدا به مفاهیم اساسی بوردیو در جامعه‌شناسی ادبیّات چون زمینه، عادت واره و ذائقة ادبی می‌پردازیم و سپس دربارة نسبت بین این مفاهیم در جامعه‌شناسی ادبیات بوردیو سخن خواهیم گفت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Bourdieu and the Sociology of Literature

نویسندگان [English]

  • Mozhgan Kardoost
  • M.H. Moghaddas jafari
  • Ali ya ghoobi
چکیده [English]

Although the sociology of literature is the latest branch of the general sociology, there has been a world-wide aspire to introduce and study this field and its various divisions such as sociology of literary tastes, sociology of literary creation, sociology of novel, sociology of books and sociology of reading. In Iran this area of study is recent and the numbers of researches carried out in it are limited.
Pierre Bourdieu ( 1930-2002 ), French sociologist and critics, is one of the greatest figures in the sociology of literature whose point of views seem to be less known in Iran, as compared to the ideas of other literary sociologists such as Lukacs, Goldmann, Gramsci, and Bakhtin. Bourdieu believes that the people's taste for literature and art is influenced by their various social backgrounds including family relations, educational systems, literary and artistic institutions, and social stratifications.
This article tends to provide the reader with a general introduction on the sociology of literature. At first the main concepts of Bourdieu's views such as "field", "habitus", and "literary taste" are discussed; then the ways through which these concepts are related to one another will be explained on the basis of Bourdieu's approach to sociology of literature.

کلیدواژه‌ها [English]

  • field
  • habitus
  • literary taste
  • artistic situation
  • distinction