فرو‏پاشی بیناذهنیّت در سلوک محمود دولت‌آبادی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

استادیار زبان و ادبیات انگلیسی، دانشگاه فنی کارادنیز، ترکیه

چکیده

رمان سلوک اثر محمود دولت‌آبادی، از نمونه‏های خوبی است که می‏تواند از دیدگاه نظریه‏های روایت‏شناسی شناختی تحلیل و تفسیر شود. مسألۀ اصلی در این رمان بازنمایی کنش‏های ذهنی شخصیت‌محوری است. راوی سوم‌شخص نشان می‏دهد چگونه قِیس از طریق مرور رابطه با معشوقۀ پیشین خود، در تلاش است دلایل از هم‏پاشی تنها تجربۀ بیناذهنی زندگی‏ خود را دریابد. آن‏طور که از گفتگوهای درونی او پیداست، تمایل سیری‏ناپذیر قِیس به شناخت دیگری سبب شکل‏گیری تئوری‏های ذهنی او نسبت به دیگران می‏شود تا از انگیزه‏ها، افکار و رفتار آنها سر در بیاورد. با توجه به اینکه میزان بازنمایی آگاهی و فعالیت‌‌های ذهنی شخصیت‏های داستانی از مشخصه‏های بنیادین تعریف روایت در روایت‏شناسی شناختی به شمار می‌رود، مقالۀ حاضر از یک‏سو در تلاش است نقش بازنمایی کنش‏های ذهنی شخصیت‏ اصلی را در صورت‎بندی پیرنگ سلوک نشان دهد؛ و از سوی دیگر، دلایل شکل‏گیری و ازهم‏پاشی رابطۀ بیناذهنی قیس و نیلوفر را از منظر ذهن قیس بررسی می‏کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Disintegration of Inter-mentality in Dowlatābādi’s Solook

نویسندگان [English]

  • a a
  • a a
چکیده [English]

Solook by Mahmood Dowlatābādi is a typical example of a novel to be studied from the perspective of narratology. The main technical concern of the story is representing the mental activities of the protagonist. The third person narrator does his best to show how Qeys, the protagonist, through reviewing his relations with his ex-lover, looks for the causes of disintegraton of his sole inter-mental experience. His interior monologues reveal that Qeys is enthusiastically tempted to know what goes on in the heads of the others. Considering the fact that representation of mental activities can be one of the elements of narratology, the present article intends to follow this mental process in order to represent the disintegration of the mental relations between Qeys and Niloofar from the eyes of the former

کلیدواژه‌ها [English]

  • cognitive narratology
  • inter-mental
  • intra-mental
  • Solook
  • Dowlatābādi

مراجع

ابومحبوب، احمد و پناهی، شهرام (1389)، «اندیشه‏های هستی‏شناسانه در رمان‏های سلوک دولت‌آبادی و مهمانی خداحافظی میلان کوندرا»، فصلنامۀ مطالعات تطبیقی، سال چهارم، شمارۀ 14، صص. 28-11. 
دولت‌آبادی، محمود (1385)،سلوک، تهران: چشمه.
شیری، قهرمان (1389)، «سیری در سلوک دولت‌‌آبادی»، مجلۀ نویسار، سال چهارم، شمارۀ 9 و 10، صص 88-64. 
مهدی راد، عاطف (1382)، «در جست‌وجوی اندیشه‏های فلسفی عرفانی سلوک نوشتۀ محمود دولت‌آبادی»، ماهنامۀ فرهنگی و هنریِ کلک، شمارۀ 153، صص 59-56.    
میرعابدینی، حسن (1383)، صد سال داستان‌نویسی ایران، جلد اول و دوم، تهران: چشمه.  
یزدانی خرم، مهدی (1382)، «به امید دیدار مرد سالخورده: گفت وگو با محمود دولت‌آبادی به مناسبت انتشار رمان سلوک»، رورنامۀ همشهری، پنج شنبه ۱۸ اردیبهشت 1382.
Apperly, Ian (2011), Mindreaders: The Cognitive Basis of “Theory of Mind”, New York: Psychology Press.
Bal, Mieke (2009), Narratology: Introduction to the Theory of Narrative, 3rd ed, Toronto: University of Toronto Press.
Goldman, Alvin I. (2006), Simulating Minds: The Philosophy, Psychology and Neuroscience of Mindreading, Oxford: Oxford University Press. 
Herman, David (2006), “Narrative: Cognitive Approaches.” Ed. Edward. K. Brown et al, Encyclopedia of Language & Linguistics, Vol 1, Elsevier, 452-459.
ــــــــــــــــ (2009), Basic Elements of Narrative, Oxford: Wiley-Blackwell.
ـــــــــــــــ (2013), Storytelling and the Sciences of Mind, Massachusetts: The MIT Press. 
Palmer, Alan (2004), Fictional Minds, Lincoln and London: University of Nebraska Press.
ـــــــــــــــ (2010a), Social Minds in the Novel, Columbus: the Ohio State University Press.
ـــــــــــــــ (2010b), “Storyworlds and Groups”, Ed. Lisa Zunshine, Introduction to Cognitive Cultural Studies, Maryland: The John Hopkins University Press, pp. 176-192.
ـــــــــــــــ (2011), “Social Minds in Fiction and Criticism” Style, Vol 45, No 2, pp.196-20.
O’Neill, Patrick (2005), “Narrative Structute”, Ed. David Herman et al, Encyclopedia of Narrative Theory, London: Routledge, pp. 366-370.
Zunshine, Lisa (2006), Why We Read Fiction: Theory of Mind and the Novel, Columbus: The Ohio State University Press.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار