ماهیت چندساحتی زبان در اندیشۀ ناصرخسرو و سوسور

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران

2 استادیار فلسفۀ جدید و معاصر غرب دانشگاه مازندران

چکیده

ماهیت زبان و نحوۀ تکوین و تحقق آن از دیرباز دغدغۀ فیلسوفان و اندیشمندان بوده‌است. صرف‌نظر از تأملات فلسفی، مطالعات زبانی تا ابتدای قرن بیستم در قلمرو زبان­شناسی تطبیقی- تاریخی انجام می­گرفت. اما سوسور با نقد این نوع زبان­شناسی، حوزۀ تازه­ای را به نام زبان­شناسی هم­زمانی بنیاد نهاد. به این واسطه وی را پدر زبان­شناسی جدید نامیده­اند. سوسور به روش فلسفی- معرفت­شناختی در آغاز طرح خود هم­راستا با فلسفۀ نقدی کانت، از قلمرو زبان پرسش می­کند. در این جهت وی سه ساحت زبانی لانگاژ، لانگ و پارول را از هم متمایز می­کند که لانگ ابژۀ حقیقی و عینی زبان­شناسی است. در سنت فکری ما نیز ناصرخسرو تأملاتی درباب زبان و ماهیت آن داشته‌است. ناصرخسرو  میان چهارساحت زبانی نفس ناطقه، نطق و قول و کلام، تمایز قائل شده‌است. این مقاله می‌خواهد نشان دهد که لانگاژ، لانگ و پارول سوسور تاحدودی  با نفس ناطقه، نطق و قول ناصرخسرو متناظر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Multi-dimensional Nature of Language in the Approaches of Nāser Khosro and Saussure

نویسندگان [English]

  • Farzad Baloo 1
  • Mahdi Khabbazi Kenari 2
چکیده [English]

The nature of language and its development has always been a matter of concern for philosophers and thinkers. Excluding the ideas of Plato, the studies on language throughout history have been diachronic. Nevertheless, Saussure Introduced a new approach called “synchronic” to the studies of language. Saussure, following the strategy of Kant, searches before everything, for the dimensions of language and finds out that three dimensions of langue, langage and parole can be distinguished. In Iran, it was Nāser Khosro who distinguished four dimensions of Nafs-e Nāteghe (rational soul), Notgh (speech), Ghowl (statement) and Kalām (parole). This article does its best to show the correspondence between the above-mentioned terms of the two thinkers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nāser Khosro
  • Saussure
  • language nature
  • langue
  • speech