اسطورة نبرد مهر و گاو نخستین و ارتباط آن با ابزار نمادین گرز گاوسر

نویسنده

چکیده

یکی از نمادینه‌ترین ابزارهای نبرد در شاهنامه، گرز گاوسر است که در نبرد کیهانی فریدون و ضحاک به‌کار رفته و پیشینة اساطیری آن در نابودی شر، آن را تبدیل به یکی از مهم‌ترین ابزارهای پهلوانان ایرانی در ستیز با دشمنان اهریمنی کرده‌است.
این جستار، برای توصیف فرایند نمادپردازی این ابزار، ارتباط این نماد را با پیش‌زمینة مهری اسطورة گاو بررسی می‌کند. در این آیین، غلبة مهر بر گاو نخستین، یکی از ضروریات انقلاب زمستانی و طلیعه‌بخش چیرگی نور بر تاریکی و گرما و بهار بر سرما و زمستان بوده‌است. این اسطوره در فرهنگ زرتشتی، در قالب پیدایش جانوران از نطفة گاو قربانی‌شده و در حماسة ایرانی در قالب کین‌خواهی گاو مقدس و خویشکاری ابزار نمادین گرز گاوسر دیده می‌شود و ترسیم شکل گاو بر این گرز، می‌تواند نمادی برای پیروزی ابدی و ضامنی برای پایداری زندگی (گئو یا گاو، به معنی هستی) و روشنی (تجسم مادی مهر در پرتوهای خورشید) باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Mythological Study of the Battle between Mithra and The Initial Cow and Its Relation to the Symbolic Bull-shaped Mace

نویسنده [English]

  • Farzad Ghaemi
چکیده [English]

The bull-shaped mace is one of the most symbolic battle instruments in Shâhnâme which is used in the cosmic battle between Fereydoon and Zahhak, and its function for annihilating the evil has proved it as a significant instrument. This article studies this instrument in the mythological context of the bulls’ function in Mithraism in which the victory of Mithra in the battle with The Initial Cow is a requisite for winter’s evolution and the triumph of brightness over darkness. In Zoroastrian culture, this myth is seen as the creation of animals by the sperm of the sacrificed bull, and in Iranian epics, it is a symbol for taking revenge and continence. Sketching the bull’s head on this mace can be a symbol of eternal victory that guarantees an everlasting delighted living.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mithra
  • Bull
  • shaped mace
  • symbol
  • Myth
  • Fereydoon
  • Shâhnâme