مقایسۀ اقوال ایزدی‌ها با کلامات یارسان در پرتو برخی سروده‌های ایرانی غربی

نویسنده

چکیده

در این مقاله سروده‌های ایرانی را به دو دستة کلی تقسیم کرده‌ایم: سروده‌هایی که مبتنی‌بر سنتی شفاهی و قدیم بوده‌اند، و دیگر سروده‌هایی که به دنبال شکل‌گیری شعر عروضی فارسی متأثر از شعر عرب پدید آمده‌اند. دستة نخست را سروده‌های شفاهی و دستة دوم را سروده‌های مکتوب نام نهادیم و پس از شرح مختصری دربارة اقوال ایزدی‌ها و کلامات یارسان، به‌عنوان دو نمونه از سروده‌های شفاهی ایرانی، به مقایسة آنها از حیث برخی ویژگی‌های صوری، همچون انسجام درون‌متنی، بیت و مصراع و قافیه پرداختیم. براساس تحولِ ویژگی‌های صوری در اقوال و کلامات و دیگر سروده‌های ایرانی غربی، به این نتیجه رسیدیم که اقوال ایزدی‌ها یکی از قدیم‌ترین انواع سروده‌های شفاهی ایرانی غربی است، درحالی‌که کلاماتِ یارسان، احتمالاً تحت ‌تأثیر سنت مکتوب و قویِ شعر عروضی فارسی، بسیاری از ویژگی‌هایِ شفاهی خود را از دست داده و به سروده‌های مکتوب نزدیک شده‌است. در عین حال برخی ویژگی‌های مهم‌ترین سروده‌های ایرانی غربی را نیز تحلیل کرده‌ایم.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparison of Izadi’s Aghwāl and Yaresān’s Kalamāt in the Light of Some West Iranian Poems

نویسنده [English]

  • Omid Tabibzadeh
چکیده [English]

The Iranian poems are divided into two groups in this paper: Oral Poems, i.e. poems produced following the oral Iranian tradition; Written Poems, i.e. poems written after the Persian quantitative poetry which is some kind of an imitation of Arabic poetry. This article, after a brief discussion of Kurdish Izadi’s Aghwāl and Yaresān Kalamāt, as two examples of old oral Iranian Poems, compares some of their formal characteristics like line, rhyme, and meter; then, in the light of some West Iranian Poems, the article concludes that Izadi’s Aghwāl are much older than Yaresān’s Kalamāt, and Yaresān Kalamāt have lost some of their oral characteristics under the influence of Persian quantitative poetry.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Iranian Poems
  • Kurdish Poems
  • Izadi’s Aghwāl
  • Yaresān’s Kalamāt