در ساخت کانونیسازی گسسته، یک سازۀ واحد زیرساختی مانند ساخت ملکی گسسته شده و بخشی از آن پیشآیند و بخشی دیگر ابقا میشود. این ساخت را میتوان براساس اینکه هسته (سازۀ کانونی) از درون بند پایه یا بند پیرو حرکت کرده، به دو نوع کوتاه و بلند تقسیم کرد. سازۀ پیشآیند دارای مشخصۀ کانون و تقابل است و تکیۀ زیروبمی نیز روی آن قرار دارد. تبعیت از جزیره و اصل کوتاهترین حرکت، عدم گسستگی متمم حرف اضافه، همبستگی بین پاره‌جمله‌ها و سازههای پیشآیند، و پیشآیند شدن بخشی از یک اصطلاحپاره از مهمترین ویژگیهای نحوی این ساخت هستند و تمام آنها مؤید تحلیل حرکت‌اند. در این ساخت، هستۀ گروه کانون واقع در بالای گروه زمان دارای مشخصۀ کانون تعبیرناپذیر است. پس از بازبینی مشخصۀ مزبور از طریق تطابق، مشخصۀ [EPP] سبب حرکت غیرموضوع سازۀ کانونی میشود. در مقالة حاضر ساخت فوق و فرایندهای آن در زبان گیلکی (گویش اشکورات) مورد توصیف قرار می‌گیرد.
)
