ساقی نامه ها نزدیک ترین نوع ادبی به رباعیات خیام

نویسندگان

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی درونمایة ساقی‌نامه‌های فارسی از منظر انطباق‌پذیری آنها با مضامین رباعیات خیام است. به همین جهت 119 ساقی‌نامة موجود در تذکره‌های میخانه و پیمانه به روش کتابخانه‌ای و با شیوة تحلیل محتوا بررسی شده و از آنجا که استقرای تام مدّ نظر بوده، نمونه‌گیری اعمال نشده است.
نتیجه بیانگر این مطلب است که اندیشه‌هایی چون اغتنام فرصت، مرگ‌اندیشی، حیرت و شکوه از روزگار از موتیف‌های مشترک رباعیات خیام و ساقی‌نامه‌هاست، با این تفاوت که در رباعیات خیام رنگ فلسفی به خود گرفته و به صورت موجز بیان شده‌اند اما در ساقی‌نامه‌ها گاه رنگ عرفانی یا عاشقانه یافته و میدان وسیع‌تری برای جولان داشته‌اند. علاوه بر این، پدید‌آورندگان این نوع ادبی، اغلب با انتساب نابسامانی‌های اجتماعی به روزگار، اعتراض خود را در پوشش می و مستی و اصطلاحات مربوط به آنها، فارغ از هرمحدودیتی اظهار کرده‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Bacchanalians, the Closest Genre to Quatrains of Khayyām

نویسندگان [English]

  • Seyd Ahmad Parsa
  • Mohammad Azad Mazhar
چکیده [English]

The present article studies the themes of the Persian bachanalians in order to find out how much they are similar to the themes in quatrains of Khayām. The 119 examples in memoires of Meykhāne and Peymāne have been analyzed following an analytic method.This article lacks sampling because it did not intend an absolute induction. The findings of the research prove that themes and motifs like carpediem, thanatomania, amazement, and reproaching the fortune, are common in both bacchanalians and quatrains, although the themes in the latter are more philosophical and in concise words, and in the former more mystical and lyrical ad needless of any conciseness. Moreover the writers of bachanalians, by using mystical terms disguised their complains and expressed their objections freely

کلیدواژه‌ها [English]

  • bacchanalian
  • quatrains of Khayām
  • carpediem
  • social circumstances
  • amazement