چندمعنایی نظام‌مند با رویکردی شناختی تحلیل چندمعنایی فعلِ حسیِ «شنیدن» در زبان فارسی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

چکیده

در چندمعنایی نظام‌مند، تبیین‌های شناختی، زمینه‌ساز چندگانگی معانیِ واژه‌هاست و به همین با شواهد بینازبانی و تاریخی مورد بررسی قرار می‌گیرد. واژگان اعضای بدن و نیز افعال حسی از مهم‌ترین حوزه‌های واژگان در معنی‌شناسی شناختی در چندمعنایی نظام‌مند است. در این مقاله پس از معرفی چندمعنایی نظام‌مند در نگرش شناختی در تقابل با چندمعنایی در نگرش ساخت‌گرا، ملاحظات نظری و پیشینة مطالعات را در قالب نمونه‌هایی از زبان فارسی با شواهدی از  اندام‌واژه‌ها و فعل‌های حسی  ارائه می‌دهیم، آنگاه به‌طور خاص چندمعنایی فعل «شنیدن» را در زبان فارسی براساس الگوی آنتونانو و سوییتزر بررسی می‌کنیم. این مقاله نشان می‌دهد که الگوی تیلر برای ترسیم چندمعنایی فعل‌های حسی در زبان فارسی کارایی دارد. مهم‌ترین شواهد این رویکرد، از کاربرد اندام‌واژه‌ها و فعل‌های حسی در متون ادبی به‌دست می‌آید که شیوه‌های کاربرد آنها می‌تواند عاملی سبک‌شناختی در آثار ادبی محسوب شود.

کلیدواژه‌ها