آشناترین شاعر ادب فارسی با شاهنامه

نویسندگان

چکیده

قاآنی به دلایلی به کرّات از نامها و داستانهای شاهنامه‌ای در شعر خویش بهره گرفته و این تلمیحات را برای مدح، توصیف طبیعت، معشوق و احوال خود، تمثیل‌سازی و بیان مقاصد تعلیمی به کار برده است. مهمترین بخش اشارات ملّی- پهلوانیِ قاآنی که موجب برتری وی بر سایر شاعران است، تلمیحات نادر اوست که از مآخذ متعدّدی مانند شاهنامه، منظومه‌های پهلوانی، متون تاریخی و ادبیِ دیگر و روایات نقّالی و شفاهی/ عامیانۀ زمان استفاده شده است. شماری از ویژگیهای تلمیحات شاهنامه‌ایِ قاآنی عبارت است از: دقّت در جزئیّات داستانهای شاهنامه، رعایت جادوی مجاورت، تقابل ویژگیهای یک شخص با خود او در ساختار تلمیح، تشبیه ممدوح به دو شخصیّت شاهنامه‌ای با وجه‌شبهی واحد، ستایش ممدوح با ترکیبِ دو نام شاهنامه‌ای، و ... او افزون بر روایات شاهنامه به نام و نکته‌هایی از سرگذشت فردوسی نیز اشاره کرده است.
قاآنی به گواهی شواهد متنوّع و فراوان دیوانش پرتوجّه‌ترین شاعر ادب فارسی به شاهنامه است و بیش از سخنوران دیگر توانسته تسلّط خیره‌کنندۀ خود را بر روایات ملّی- پهلوانی ایران، در شعر خویش عرضه کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Persian Poet, Mostly Acquainted with Shâhnâmeh

نویسندگان [English]

  • - -
  • Sajjad Aydenloo
چکیده [English]

Ghâ'âni , for many reasons such as the acute attention to the Restoration poets of Khorâsâni Style, special interest to Shâhnâmeh in Ghâjâr era, residing in Khorâsân, and competing with Khâghâni has repeatedly made use of the proper names and themes of Shâhnâmeh in his eulogies, depicting natural environment, characterizing the beloved, giving an account of himself, as well as making symbols and accomplishing his didactic goals. The most important part of Ghâ'âni's national epic implications is his so called "unusual allusions" that distinguishes him from the other poets and originates from epics, literary books and story-tellings besides using Shâhnâmeh as the main source of reference. Scrutinizing the stories of Shâhnâmeh, taking advantage of allusions as a device to represent the dualities of the characters, making analogies between "The laudable" and the two characters in Shâhnâmeh who have one point of similarity, praising "The laudable" by compounding epic- mythical names, using the allusions of Shâhnâmeh in the envoy of the ode, are among the characteristics of Ghâ'âni's poetry.
A review of his poems indicates that Ghâ'âni, more than the other poets, benefited from Shâhnâmeh, and his knowledge of Persian epic is outstanding.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ghâ'âni
  • Shâhnâmeh
  • Ferdowsi
  • National Narratives
  • Epic Narrative