بررسی ریشه و مادة افعال در گویشهای تاتی، تالشی و گیلکی

نویسندگان

چکیده

ریشه و مادة افعال از مهمترین و اساسی‌ترین قسمتهای هر زبان است. ریشه جزءِ بنیادی واژه است که میان لغتهای تشکیل دهندة یک خانوداة لغوی مشترک است و معنای اصلی آن لغتها را در بردارد و ماده از افزودن جزئی به ریشه ساخته می‌شود. با استخراج ریشه‌ها می‌توان بسیاری از مبهمات زبانهای ایرانی را در حوزة معنایی و دستوری گشود. ماده‌های فعلی، اساس ساخت فعلها را در گویشهای مختلف تشکیل می‌دهند و غالباً از تعدادی ریشة محدود مشتق شده‌اند.
گویشهای تاتی، تالشی و گیلکی از گروه زبانهای ایرانی شمال غربی‌‌اند که در حاشیة دریای خزر رایج‌اند. در این گویشها بسیاری از عناصر زبانهای ایرانی دورة باستان و میانه حفظ شده است. در این مقاله ابتدا به ریشه و ماده‌های فعلی و چگونگی ساخت آنها در گویشهای مزبور می‌پردازیم، سپس وجوه تشابه و تفاوت آنها را در این حوزه با یکدیگر بررسی می‌کنیم.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Verb Roots ands Affixes in Tâti, Tâleshi and Gilaki Dialects

نویسندگان [English]

  • Moharram Rezayati Kishekhaleh
  • Jahandust Sabzalipoo
چکیده [English]

In any language, roots and verb affixes constitute the most basic and important components of a language. The root is an element included in all the words of a lexical family and carries the basic meaning of those lexical items. A verb affix is an element added to the root to form a new meaning.
In many new Iranian dialects, verb affixes have been left almost unnoticed, and it will be possible, by the act of deriving roots, to clear up most of their structural and semantic ambiguities. Unlike the root, verb affixes can be easily identified and described. In many dialects, verb affixes act as the base of verb formation and are often derived from a limited number of roots.
Tâti, Tâleshi, and Gilaki dialects belong to North-western Iranian languages currently spoken along the coast of Caspian Sea. These dialects which enjoy many old linguistic elements have not been duly studied from a linguistic perspective. In the present paper, firstly the verb roots and affixes of Gilaki, Tâleshi and Tâti, as well as the way of their formation, are taken into consideration, then their relevant similarities and differences are investigated.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Root
  • present
  • verb affix
  • past
  • Tâti
  • Tâleshi