بررسی کهن‌الگوی پیر فرزانه در داستان زال

نویسندگان

چکیده

در نقد کهن‌الگویی تحلیل نمادهای مظهر کهن‌الگو، محور اصلی مباحث را تشکیل می‌دهد. پیر فرزانه از برجسته‌ترین نمونه‌های کهن‌الگو است که به گفتۀ یونگ، شخصیت ثانوی همۀ افراد است و در ادبیات و اساطیر، در قالب شخصیت پیران خردمند روشن‌ضمیر، تمثل یافتهاست. یونگ در آثار مختلف خود شاخصه‌های متعددی همچون دانش، تعمق، بینش، خرد، زیرکی، جذبه و نیز ارتباط با ماوراءالطبیعه را برای این کهن‌الگو برشمرده و مصادیقی چند برای آن در اساطیر جهان مشخص کردهاست. در داستان‌های شاهنامۀ فردوسی نیز چهره‌های زیادی همچون فریدون، جاماسپ و بزرگمهر وجود دارند که شاخصه‌های کهن‌الگوی پیر فرزانه بر آنها قابل تطبیق است، اما برجسته‌ترین مصداق پیرفرزانه در بخش حماسی شاهنامه، زال زر است؛ پیر خردمندی که در مقاطع حساس تاریخ اسطوره‌ای به یاری ایرانیان می‌شتابد و با بهره‌گیری از هوش متعالی و خرد ناب خود، گره‌گشای معضلات فروبسته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Archetype of The Wise Old Man in the Story of Zāl by Ferdowsi

نویسندگان [English]

  • Mohammad Taheri
  • Hamid Aghajani
  • Fariba Reza’ee
چکیده [English]

In archetypal criticism which is based on the ideas of Jung, Campbell, Maud Bodkin, and Northrop Frye, analyzing symbols plays a fundamental role. The Wise Old Man, according to Jung, is a deep structural character depicted in mythology and literature. In fact Yung has defined multiple features of this myth as introduced by mythological accounts. In Shāhnāme of Feredowsi, there are several figures who possess the features of The Wise Old Man, but the most remarkable among these figures is Zāl who is always ready to take great steps for Iranian.

کلیدواژه‌ها [English]

  • archetypal criticism
  • Jung
  • The Wise Old Man
  • Zāl
  • Shāhnāme
  • Mythology