به سوی طراحی اطلس زبانی گویش گیلکی

نویسندگان

چکیده

اطلس زبانی مجموعه‌ای از نقشه‌ است که تنوعات زبانی را در گستره‌ای جغرافیایی نشان می‌دهد. اطلس‌های زبانی از منظر ‌گویش‌شناسی،‌ برنامه‌ریزی زبانی و‌ جامعه‌شناسی زبان اهمیت بسیار دارند. با توجه به فقدان چنین اطلسی برای گویش گیلکی،‌ نگارندگان کوشیده‌اند ضمن تهیة اطلسی بر مبنای 100 واژه، به دو پرسش اساسی پاسخ دهند: 1- در گویش گیلکی چه فرایندهای آوایی‌‌ رخ می‌دهد؟ 2- شهرستان‌های مرکزی استان با شهرستان‌های غیرمرکزی چه تفاوتی از نظر و قوع فرایندهای آوایی دارند؟ به کمک چنین اطلسی می‌توان مرز گویش‌های گیلکی، تالشی و ترکی را نیز در استان گیلان نمایش داد.
نویسندگان ابتدا 100 واژة پایه را انتخاب کردند و پس از مصاحبه و ضبط صدای گویشوران،‌ برای هر واژه نقشه‌ای تهیه کردند و تنوعات آوایی یا واژگانی را روی آن نشان دادند. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که‌ 16 نوع فرایند آوایی در گویش گیلکی رخ می‌دهد که از این میان، مرکزی‌شدگی، افراشتگی، حذف و سایشی‌شدگی، به‌ترتیب، پربسامدترین فرایندها به شمار می‌آیند. همچنین مشاهده شد که در شهرستان‌های غیرمرکزی، به‌ویژه شهرستان رودسر،‌ بسامد فرایندهای آوایی نسبت به شهرستان‌های مرکزیِ استان بیشتر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Towards Mapping out A Gilaki Dialect Atlas

نویسندگان [English]

  • Vahid Basirat
  • Ali Reza Gholi Famian
چکیده [English]

Linguistic Atlas consists of a series of maps locating language diversities in a geographical area. It is significant because it maintains the needs of dialectology, language planning and sociolinguistics. Due to the fact that there is no such an atlas for Gilan Province, the writers of this article have done their best to design one, based on 100 words; meanwhile, following the findings of this atlas, they try to answer two questions: what phonological processes can be seen in Gilan and Gilaki dialect? How do the central towns of Gilan differ from its other towns regarding the occurrence of phonological processes? It should be pointed out that another advantage of such an atlas is the possibility of depicting the boundary lines among Gilaki, Taleshi , and Turkish in Gilan Province.
After selecting 100 words and interviewing with the Gilaki speakers and recording their voices, the researchers designed a map for each word to show its phonological and lexical diversities. According to the findings of research, 16 phonological processes take place in Gilaki dialect, of which the most frequent are respectively centralization, rising, deletion and affrication. It was also found that in non-central towns especially Roodsar, the phonological processes are more frequent.

کلیدواژه‌ها [English]

  • linguistic atlas
  • Gilaki dialect
  • Phonological processes