قصه‌ها و حکایات مثنوی در خوانش شالوده‌شکنانة مولوی

نویسندگان

چکیده

مثنوی متنی است قاعده‌گریز و ساختارشکن که در سطوح مختلفِ صوری، زبانی، روایی و معنایی، ساختارهای ذهنی و زبانی خواننده و پیش‌فرض‌های متعارف و مقبول او را برهم ‌می‌ریزد. اولین نکته‌ای که در برخورد با جهان قصه‌های مثنوی توجه مخاطب را جلب می‌کند، ساختار نوآیین قصه‌هاست. این مقاله پس از نگاهی اجمالی به شالوده‌شکنی، ضمن مقایسة متن اصلی قصه‌ها و حکایات مثنوی با مأخذ آنها، بدون توجه به گریزها و گسست‌های راوی، به واکاوی و تبیین خوانش شالوده‌شکنانة مولوی از قصه‌ها می‌پردازد و در تحلیل چهار حکایت مثنوی، زدوده-ها و افزوده‌های مولوی و محورهای خوانش او از قصه‌ها را استخراج می‌نماید. در افق دید مولوی همة اشیا، اعیان و امور هستی در پیوند با امر متعالی و خالق هستی معنا و اعتبار می‌یابند. در این چشم‌انداز به نحوی از انحا، در لایه‌های عیان و نهان و ماحصل قصه‌ها، یکی از وابسته‌ها و ملحقات مفهومی جهان‌بینی مولوی رخ می‌نماید، مفاهیمی چون حرکت، فروریزی قطعیت‌ها، وقوع ناممکن‌ها و... که بسترساز خوانش متفاوت قصه‌ها و سبب زایش و پویایی معنا شده‌است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Tales and Anecdotes of Mathnavi according to the Deconstructive Reading of Mowlavi

نویسندگان [English]

  • Mohammad Kāzem Yoosefpoor
  • Negin Binazir
چکیده [English]

Mathnavi is a rule-rejecting and deconstructive text that destroys the accepted presuppositions of its readers about language, form, meaning and narrative of the text. The first impressive point about the tales is their innovative structures. The present article, after a brief review of the literary deconstruction, on the basis of the original version of tales and anecdotes and by disregarding the digressions and detachments of the narrator, investigates the deconstructive reading of tales by Mowlavi, trying to search for the additions and omissions of the poet in four selected tales in order to draw out the principles of his reading. In the world view of Mowlavi, all things and objects find their final meaning in relation to The Spiritual and The Creator, and at the same time they reveal all the explicit and implicit elements and concepts such as movement, collapse of absolutes and possibility of impossible, which are the sources of different readings of the tales as well as the reason for their dynamic and generative character

کلیدواژه‌ها [English]

  • deconstruction
  • Mowlavi
  • Mathnavi tales
  • principles of reading