تحلیل داستان رستم و سهراب براساس نظریه‌های روایت‌شناسی

نویسندگان

چکیده

نقد و تحلیل آثار ادبی در گذشته به منظور تشخیص سره از ناسره بود؛ اما اکنون از دید ساختگرایان هدف از نقد، شناخت ساختارهای زبانیِ متن و تحلیل بنیادهای معنوی آن است. یکی از ارمغان‌های مکتب ساختگرایی برای ادبیات، ایجاد مباحث روایت‌شناسی است .بنابر نظریه‌های روایت‌شناسی، می‌توان داستان رستم و سهراب را به‌عنوان یک روایت در دو سطح داستان و کلام (گفتمان) بررسی نمود: در سطح داستان با تکیه‌بر نظریات تولان و مارتین، ارزیابی رویدادهای به‌هم‌پیوسته، چگونگی شکل‌گیری بحران و فرایند گذر از بحران بررسی می‌شود، و بنابر الگوی گرماس، نقش شخصیت‌ها در پیشبرد داستان و ارتباط آنها با زمینۀ داستانی مد نظر است. در سطح کلام یا گفتمان بنابر «دید رواییِ» راجر فالر، موقعیت فردوسی به‌عنوان راوی، نوع ارتباط و نگرش راوی نسبت به شخصیت‌ها و تأثیر آنها در روند روایت ارزیابی می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of Rostam and Sohrāb in the Light of the Theories on Narrative

نویسندگان [English]

  • Ali Mohammadi
  • Nooshin Bahrami Poor
چکیده [English]

In contrast to traditional literary criticism which was in search of correct and incorrect, structuralism is an approach that tries to discover the linguistic structures and semantic components of the text. Narratology, as one of the horizons of structuralism, studies any narrative at the two levels of “Story” and “Discourse”.
The present article takes advantage of the ideas in narratology to analyze the Rostam and Sohrāb. In this study, the examination of interrelated events, formation of crisis and the process of going beyond crisis, are performed by making use of the ideas of Tolan and Martin; the role of characters in text progress and their relation to narrative context is seen through the eyes of Greimas. Meanwhile, the article benefits from the “narrative perspective” of Fowler to assess the position of Ferdowsi as the narrator, his attitudes toward the characters and their influence on the narrative process.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Shāhnāme
  • Rostam and Sohrāb
  • Narratology
  • story and discourse
  • Ferdowsi