بررسی رابطة تجربة عرفانی و زبان تصویری در عبهرالعاشقین

نویسندگان

چکیده

مقالة حاضر ضمن اشاره‌ای گذرا به محتوا و درونمایة عبهرالعاشقین نوشتة روزبهان بقلی شیرازی (522ـ606) بر آن است که در گام نخست به تصویرپردازی و ساختارهای تصویری روزبهان در این اثر عرفانی بپردازد، سپس نقش این تصاویر و شگرد‌های بلاغی را در بازنمایی اندیشه و ذهنیات روزبهان، و نیز نحوة ارتباط میان آنها را مورد بررسی قرار دهد. حاصل این پژوهش آن است که با توجه به ذهنیت استعاره‌گرای روزبهان، «قطب استعاری زبان» (به معنای فرایند تداعی‌ها و حرکت زبان بر محور شباهت) در نوشتار او غالب است و این جنبه از زبان وی در ساخت‌های تشبیهی عقلی به حسی تا نمادهای شخصی چند معنا متجلی می‌شود. بنیاد آگاهی روزبهان در این اثر که بر پایة «التباس» (پوشیدگی/ پوشیده شدن) نهاده شده است و بیانگر نوع ذهنیت و جهان‌بینی عرفانی اوست، بر سراسر این اثر، و بر تمام ابعاد زبان استعاری او سایه افکنده است و از آنجاکه طریقت روزبهان مبتنی بر دیدار و یافت است، در اثر او خانوادة استعاره‌های دیداری بر خانوادة واژگان شنیداری غلبه دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Relation Between Mystical Experience and Pictorial Language in Abharolâsheghin

نویسندگان [English]

  • Mahmood Fotoohi
  • Maryam Alinezhad
چکیده [English]

The present article, through studying the content and theme of Abharolāsheghin by Roozbahān Baghli, firstly examines the imagery and image structures of this work, and secondly tries to see how the imagery and other rhetorical devices manifest the ideas of this writer. The findings of the research show that the metaphorical pole is dominant in this work, which is in fact a reflection of the mentality of Roozbahān. This pole that is the process of formation of associations according to ”similarity axis”, appears in conceptual, aesthetic and even personal polysemic symbols. The specific outlook of Roozbahān which is founded on the principle of “secrecy” (eltebās) and recalls a kind of mystic worldview, shadows on his work and language. Believing in a visual perception, Roozbahān prefers visual metaphors to auditory metaphors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • image
  • language
  • mystical experience
  • Roozbahān
  • Abharolāsheghin