تأملی در برخی ترکیب های برهان قاطع

نویسنده

چکیده

یکی از بزرگ‌ترین اشکالات فرهنگ‌نویسی، پس از آغاز نهضت فرهنگ‌نویسی که غالباً در شبه قارۀ هند آغاز شد، کم‌سواد بودنِ بیشتر فرهنگ‌نویسان و عدم تخصص و تحقیق و تتبعِ آنها در متون کهن ادب فارسی است. فرهنگ برهان قاطع یکی از همین فرهنگ‌هاست که از اشتباهات کوچک و بزرگ برکنار نمانده است. محققانی که پیش از این به بررسی و تحلیل نواقص و اشکالات برهان قاطع پرداخته‌اند، غالباً به ضبط واژه‌ها و معانیِ متناسب با آنها توجه داشته‌اند و در بابِ ضبط ترکیب‌های مستخرج از اشعار قدما توجّه چندانی نداشته‌اند؛ این در حالی است که برهان تبریزی در این قسمت از کار خود نیز دچار تصحیف‌خوانی و کژخوانی‌های فراوانی شده است. این مقاله می‌کوشد آن دسته از لغزش‌ها و تصحیف‌های برهان قاطع را که ناشی از کژخوانی و تصحیف‌خوانی اشعار خاقانی، نظامی و انوری است، بازنماید و صورت صحیح متن را تا حدّ امکان ارائه دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Brief Study of Compound Words in Borhān-e Ghāte’

نویسنده [English]

  • Majid Mansuri
چکیده [English]

One of the problematic shortcomings of lexicography is that many lexicographers are not expert in their work. Borhān-e Ghāte’ is a dictionary that faces various problems of which the researchers have so far focused on those dealing with equivalents and have rarely paid attention to compound words mostly extracted from the classical works of poetry.
This article is an attempt, firstly to prove that there are problems in Borhān-e Ghāte’ which originate from misreading of important poetical texts specially those by Khāghāni, Nizāmi and Anvari; secondly to introduce the correct forms of misreading as far as possible.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Borhān
  • e Ghāte’
  • misreading
  • compound words
  • Khāghāni
  • Nizāmi