سیر نظریّه‌های نقد جامعه‌شناختی ادبیّات

نویسنده

چکیده

نقد جامعه‌شناختی ادبیات، یکی از شیوه‌های نسبتاً نوین در مطالعات ادبی است. در این شیوه به بررسی ساختار و محتوای اثر ادبی و ارتباط آن با ساختار و تحولات جامعه‌ای که اثر مولود آن است می‌پردازند. آنچه در نقد جامعه‌شناختی ادبیات از اهمیت بیشتری برخوردار است، انعکاس تصویر جامعه در جهان تخیلی و هنری اثر ادبی و شکلهای مختلف آن است. تاریخچة شکل‌گیری نقد جامعه‌شناختی ادبیات به صورت روشمند و علمی به آغاز قرن نوزدهم میلادی باز می‌گردد. در مطالعات جامعه‌شناختی ادبیات از محققانی نظیر مادام دواستال و ایپولیت تن باید نام برد که اولین بار سعی کردند به تعامل جامعه و ادبیات بپردازند. این محققان در پی بازنمایی تصویر جامعه در ادبیات و نحوة این بازنمایی بودند. بعدها اندیشمندانی چون جورج لوکاچ و لوسین گلدمن به پشتوانة مطالعات فلسفی و تاریخی سعی داشتند بین ساختارهای اجتماعی و ساختارهای ادبی داد و ستد متقابلی را نشان دهند. از مباحث دیگری نظیر جامعه‌شناسی محتواهای ادبی و جامعه‌شناسی انواع ادبی و جامعه‌شناسی تولید، توزیع و مصرف کتاب نیز در متن این مقاله سخن رفته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Evolution of the Theories on the Sociological Criticism of Literature

نویسنده [English]

  • Asgar Asgari Hassanloo
چکیده [English]

The sociological criticism of literature has a short history. This approach, in essence, studies the form and the content of the literary work as related to those of the society on the basis of which the work takes form; nevertheless, what is of specific importance is the reflection of an image of the society in the imaginative, artistic work as well as the various forms of this reflection. Social criticism of literature as a methodic approach, appeared by the beginning of 19th century, in the works of Madam de Stael and Hippolyte Taine who tried to use literature as a representation of social life. In the 20th century, Lukacs and Goldmann, on the basis of their historical and philosophical studies, did their best to manifest the interaction between social and literary structures.
This article, apart from focusing on the above said ideas, points out the issues such as sociology of literary contents, sociology of literary genres, sociology of literary production, distribution and consumption.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sociology of Literature
  • sociology of novel
  • Georg Lukacs
  • literature and society
  • Lucien Goldmann