کارکرد رنگ در شاهنامه فردوسی

نویسندگان

چکیده

عنصر رنگ از عناصر ویژه‌ای است که می‌توان از طریق شناخت ویژگیها، خاصیتها و تأثیرات آن، از روی بسیاری از رمزها پرده‌برداری کرد و به رازهای پنهان بسیاری از پدیده‌ها دست یافت.
در شاهنامه فردوسی 4197 بار عنصر رنگ مورد توجّه قرار گرفته‌است. از این تعداد 3267 مورد ازنظر مفهومی نیز بیانگر معنای رنگ است. واژه‌های رنگی شاهنامه را در 18 دسته می‌توان جای داد. 27/67 درصد از رنگهای به کار رفته در شاهنامه مربوط به رنگهای بی‌فام (سیاه، سپید، تاریک، روشن، تیره، درخشان و ابلق) و 73/32 درصد مربوط به رنگ واژه‌های فامی (سرخ، زرد، سبز، بنفش و…) است.
چنانچه به معنای نمادین رنگها توجه شود، پرده از روی بسیاری از رمزهای رنگین شاهنامه و ارزشهای هنری آن برداشته می‌شود و پیوند این متن حماسی با اسطوره‌ها و باورهای ملل دیگر آشکارتر می‌گردد. در این مقاله از میان رنگهای گوناگونِ شاهنامه، چگونگی استفادة فردوسی از رنگهای سیاه و سپید و ویژگیهای آن در شاهنامه بررسی شده‌است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Functions of Colors, Notably Black and White, in Shâhnâmeh of Ferdowsi

نویسندگان [English]

  • Kavoos Hassanli
  • Leyla Ahmadian
چکیده [English]

Colors are among the qualities which have specific effects in our life. A good knowledge of these effects can reveal many secrets.
In Shâhnâmeh of Ferdowsi, there are 4197 expressions concerned, in one way or another, with the idea of color, and of which, 3267 instances directly refer to the concept of color. These expressions fall into 18 categories.
67.27% of the colors mentioned in Shâhnameh are the achromatics (black and white, dark and light, bright and piebald); and 32.73% are chromatics(red, yellow, green, purple,…).
Through paying attention to the symbolic meanings of colors, one can realize the secrets of them and the artistic values related to them. At the same time, the affinity between this epic and a part of the mythologies of other nations will be manifested by examining these symbolic meanings.
This article, attempts to trace at the various ways, black and white, are used in Shâhnâmeh.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ferdowsi
  • Shahnameh
  • color
  • black
  • white