2024-03-29T01:47:31Z
https://adab.guilan.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=145
ادب پژوهی
1735-8027
1735-8027
1392
7
23
رهیافتِ میانفرهنگی به گیاه و درخت در اساطیر و ادبیات
علیرضا
نیکویی
فیروز
فاضلی
اسماعیل
نقدی
گیاهان و درختان به اعتبار نوع، کارکرد و معنایی که در سبکهای زندگی و الگوهای معیشتی اقوام و ملل، فرهنگها، فولکلور، اساطیر و ادیان و بهتبعِ آنها در ادبیّات (شعر و داستان و آیینها و مراسم نمایشی) دارند با رنگبندیهای دینی، اسطورهای، ایدئولوژیک، نظامهای مفهومی- تصویری گیاهان و درختان به اعتبار نوع، کارکرد و معنایی که در سبکهای زندگی و الگوهای معیشتی گوناگون را رقم میزنند. حیات آدمی در هر ساحتی؛ باز بستة حضورِ نباتات است. نمادها و نشانههایِ این حضور را میتوان در روایات اسطورهای و انواع مناسک جادویی، شعائر دینی، جشنهای دینی و ملی و در مظاهر تمدن (بناها، هنرهای تجسّمی، اشیاء تزیینی یا وسایل زندگی روزمره) مشاهده کرد. این پژوهش برآنست که با درنگ بر ریشهشناسی، نظریة استعاره مفهومی و جهانیهایِ معطوف به گیاهان، طرحی در مطالعة میانفرهنگی گیاهان ارائه دهد
گیاه و درخت
اسطوره
استعاره
فرهنگ
میانفرهنگی
2013
10
01
9
33
https://adab.guilan.ac.ir/article_449_67515dc01db4402c85b50c8383574679.pdf
ادب پژوهی
1735-8027
1735-8027
1392
7
23
جنبههای مردمشناختی داستان اسکندرنامۀ نقالی
حسن
ذوالفقاری
بهادر
باقری
ندا
حیدرپور
ادبیات عامیانۀ ایران، علاوه بر ابعاد ادبی و هنری، منبعی عظیم و سرشار از اطلاعات دست اول مردمشناختی است و خوانندگان و پژوهشگران را با جنبههای گوناگون زندگی زمانۀ خلق اثر، چون باورها، خرافات، ارزشها و ضد ارزشها، طبقات گوناگون جامعه، مشاغل، نظام اداری و اجتماعی، اصول اخلاقی، و... آشنا میکند. اسکندرنامههای منثور نیز از این دسته آثارند. در ایران اسکندرنامههای فراوانی به نثر و نظم، از اواخر سدۀ چهارم قمری تا عهد صفوی پدید آمدهاست. این مقاله مستخرج از طرح پژوهشی نویسندگان با عنوان «مطالعه در افسانههای پهلوانی» است که در مرکز تحقیقات دانشگاه تربیت مدرس در حال اجراست و به معرفی اجمالی کتاب اسکندر و عیاران نوشتۀ مولانا منوچهرخان حکیم (مربوط به عهد صفوی) میپردازد و بهتفصیل، اطلاعات مردمشناختی آن را دستهبندی و تحلیل میکند.
مردمشناسی
اسکندرنامۀ نقالی
ادبیات عامیانۀ ایران
جامعهشناسی ادبیات
2013
10
01
35
65
https://adab.guilan.ac.ir/article_450_6357b60f1ee963a736780793335a31d0.pdf
ادب پژوهی
1735-8027
1735-8027
1392
7
23
تحلیل ژرفساخت مجموعهداستان کتاب ویران
تیمور
مالمیر
کتاب ویران آخرین مجموعهداستان ابوتراب خسروی است و نشان میدهد نویسنده همچنان در پی فضا و شگردهای تازه و تکمیلی در داستاننویسی است. سبک پسامدرنی که به کمک کلمه ایجاد میکند، سبب پیچیدگی داستانهای این مجموعه شدهاست. برای دریافت اسباب این پیچیدگی و فهم و تحلیل متن، با استفاده از عناصر غیرروایی، دلالت ضمنی نشانهها و تقابل دوگانهای که در کنش دلالت وجود دارد، به تحلیل ژرفساخت داستانها پرداختهایم. ژرفساخت داستانها، مقابله با زمان به منظور براندازی یا بیاعتبار کردن آن است که با روشها و موضوعاتی چون تداوم نسل، آموزش، تکرار حادثه در تابلو و آلبوم، تکرار زندگی و مرگ در قالب بازی، خاطره در خاطره آوردن و بازسازی زندگی در ذهن، پایدار ساختن عشق با کشاندن آن به کتابت، روی آوردن به فالگو و کفبین، و با ترکیب ویرانی و آبادسازی در قالب کلمات، به تکرار و چرخهای کردن حوادث برای نیل به بیاعتبار ساختن زمان یا تفوق بر تجلیهای آن میپردازد.
ابوتراب خسروی
براندازی زمان
پسامدرن
تکرار
ساختار
2013
10
01
67
95
https://adab.guilan.ac.ir/article_451_23fe37a4f45901c5d6e47e12012af7dd.pdf
ادب پژوهی
1735-8027
1735-8027
1392
7
23
بررسی دو داستان کودک از احمدرضا احمدی بر پایة نظریة خوانندة درونمتن
سعید
حسام پور
زهرا
پیرصوفی املشی
سمانه
اسدی
در این مقاله دو داستان از تازهترین داستانهای احمدرضا احمدی، براساس یکی از رویکردهای مهم خوانندهمحور از ایدن چمبرز (خوانندة نهفته در متن) تحلیل شدهاست. چمبرز برای شناخت خوانندة نهفته و ویژگیهای او، بررسی چهار عنصر سبک، زاویة دید، طرفداری و شکافهای گویا را پیشنهاد میکند که در کتابهای کودک بسیار مهماند. زبان ساده و روان، استفاده از عناصر آشنای کودکانه و شخصیتپردازیهای ملموس و باورپذیر، در کنار تصویرهای زیبا و دلنشین داستانهای احمدی میتوانند کودکان کمسنوسال و خوانندگان عام با سطح پایین دانش و آگاهی را جذب کنند. فضاسازیها و تناسبها، ساختار روایت و تکرار ترجیعوار و معنادار برخی عناصر میتوانند ذهن و تخیل خوانندگان کودک حرفهای، نوجوانان و حتی بزرگسالان را به تلاش وادارند.
احمدرضا احمدی
ایدن چمبرز
خوانندۀ نهفته
داستان کودک
2013
10
01
97
121
https://adab.guilan.ac.ir/article_452_915da0ce6a8d04935c2b06a6ad7b609f.pdf
ادب پژوهی
1735-8027
1735-8027
1392
7
23
بررسی و تحلیل انسان آرمانی در رمان سمفونی مردگان
قدرتالله
طاهری
سعید
بزرگ بیگدلی
خدیجه
اسفندیاری
انسان و شناخت ویژگیهای او از دیرباز، از آموزههای زرتشت تا تأملات خردورزانۀ متفکران اسلامی و مسیحی، از فلاسفه یونان و روم تا هند و چین، همواره مورد توجه بشر بودهاست. جوامع انسانی در طول حیات خود با گفتمانهایی گوناگون مواجه بودهاند که غلبۀ هر یک از آنها تعیینکنندۀ مسیر آنها در رشد یا فرو افتادن در ضعف بودهاست. در دوران معاصر نیز گسترش اندیشههای لیبرالیستی، ناسیونالیستی، سوسیالیستی و اسلامی، منجر به حاکمیت گفتمانهای برخاسته از این اندیشهها شدهاست. ازجمله گفتمانهای فکری دوران معاصر، لیبرالیسم است. در این ایدئولوژی، انسان آرمانی ویژگیهایی چون فردگرایی، آزادی، خردگرایی، برابری، تساهل و مدارا دارد. در این جستار پس از تعریف این مکتب فکری، با روش توصیفی- تحلیلی، انسان آرمانی این گفتمان در رمان سمفونی مردگان بررسی میشود.
انسان آرمانی
سمفونی مردگان
گفتمان لیبرالیستی
ادبیات داستانی فارسی
2013
10
01
123
148
https://adab.guilan.ac.ir/article_453_d52426fc5251b83111d437ad1d8fb904.pdf
ادب پژوهی
1735-8027
1735-8027
1392
7
23
تحلیل جایگاه زن و شاه بهعنوان نمادهایی از کهننمونة «مرکز»
مهدی
شریفیان
بهزاد
اتونی
«مرکز» بهعنوان یک کهننمونه، از دیرباز زندگی فردی و اجتماعی بشر را سامان داده و هر گاه مورد غفلت و بیتوجهی واقع شده، موجب گسستگی و پریشانی روانی گردیدهاست. این
کهننمونه در حماسههای اسطورهای نیز جایگاهی ویژه دارد؛ قهرمان داستانهای حماسی، برای رسیدن به مرکز یا حفظ آن، همة نیرو و قوای خویش را صرف میکند تا به جایگاهی متعالی دست یابد و در اصطلاح روانشناسی ژرفا، به «فردیت» برسد. از جملة مهمترین نمادهای مرکز در حماسههای اسطورهای، میتوان به زن و شاه اشاره کرد که بسیاری از اعمال پهلوانانة قهرمانِ حماسی بر گردِ آنان رخ میدهد. در این مقاله، به یاری روانشناسی ژرفا، به تحلیل این دو نماد میپردازیم.
مرکز
کهننمونه
زن
شاه
اسطوره
2013
10
01
149
174
https://adab.guilan.ac.ir/article_454_3dff6f33c23c14414d7974d63668522b.pdf
ادب پژوهی
1735-8027
1735-8027
1392
7
23
گونهای وزن در شعر سپید شاملو
مهدی
فیروزیان
سخنسنجانی که دربارۀ موسیقی شعر شاملو به جستجو و پژوهش پرداختهاند، شعر سپید او را یکسره از عناصر عروضی تهی میدانند. نگارنده برای نخستینبار در این جستار کوشیدهاست تا با زبان دانش عروض، بخشی از ویژگیهای موسیقی بیرونی در شعر سپید شاملو را آشکار سازد. البته این به معنی آن نیست که ما شعر او را عروضی میشماریم، زیرا آنچه به عروض سنتی معنی میبخشد، نظم ریاضیوار است و از آنجا که این نظم در زنجیرههای هجایی شعر سپید شاملو برهم میخورد، عروضی خواندن آن درست نیست. با اینهمه در سنجش با آهنگ شعر سنتی، درصدِ دوری و نزدیکی آهنگ سخنان گوناگون یکسان نیست و شعر سپید شاملو، برخلاف شعر پیروانش، دارای تکرارهای بههنجار موسیقایی است و آهنگی نزدیک به وزن عروضی دارد؛ یا دستکم با پشتوانه و پیشزمینة ذهنی عروضی سروده شدهاست.
موسیقی بیرونی
شعر سپید
شاملو
عروض
2013
10
01
175
193
https://adab.guilan.ac.ir/article_455_bcc0e787baa536f8c4760dfe5cac08eb.pdf